Afrikaans » Litaus | 81 [een en tagtig] | Verlede tyd 1

81 [aštuoniasdešimt vienas] Praeitis 1

skryf	rašyti
Hy het ’n brief geskryf.	Jis (pa)rašė laišką.
En sy het ’n kaartjie geskryf.	O ji (už)rašė atviruką.
lees	skaityti
Hy het ’n tydskrif gelees.	Jis skaitė iliustruotą žurnalą.
En sy het ’n boek gelees.	O ji skaitė knygą.
neem / vat	imti
Hy het ’n sigaret geneem.	Jis paėmė cigaretę.
Sy het ’n stuk sjokolade geneem.	Ji paėmė gabalėlį šokolado.
Hy was ontrou, maar sy was getrou.	Jis buvo neištikimas, bet ji buvo ištikima.
Hy was lui, maar sy was fluks.	Jis buvo tinginys, bet ji buvo darbšti.
Hy was arm, maar sy was ryk.	Jis buvo neturtingas, bet ji buvo turtinga.
Hy het geen geld nie, net skuld.	Jis turėjo ne pinigų, bet skolų.
Hy het geen geluk nie, net slegte geluk.	Jis neturėjo laimės, jam nesisekė.
Hy het geen sukses nie, net terugslae.	Jam nesisekė, jį persekiojo nesėkmės.
Hy was nie tevrede nie, maar ontevrede.	Jis buvo ne patenkintas, bet nepatenkintas.
Hy was nie gelukkig nie, maar ongelukkig.	Jis buvo ne laimingas, bet nelaimingas.
Hy was nie aangenaam nie, maar onaangenaam.	Jis buvo ne simpatiškas, bet nesimpatiškas.

Die geskiedenis van taalkunde

Tale het mense nog altyd gefassineer. Daarom het taalkunde ’n baie lang geskiedenis. Taalkunde is ’n sistematiese ondersoek van taal. Mense het duisende jare gelede al oor taal nagedink. So het verskillende kulture verskillende stelsels ontwikkel. Gevolglik het daar verskillende beskrywings van taal ontstaan. Die hedendaagse taalkunde is meer op ou teorieë as enigiets anders gegrond. Veral in Griekeland het baie tradisies tot stand gekom. Die oudste bekende werk oor tale kom egter uit Indië. Dis 3 000 jaar gelede deur die grammatikus Sakatajana geskryf. In antieke tye het filosowe soos Plato hulle met tale besig gehou. Later het Romeinse skrywers hul teorieë verder ontwikkel. In die agtste eeu het die Arabiere ook hul eie tradisies ontwikkel. Hul werk het toe reeds noukeurige beskrywings van die Arabiese taal bevat. In die moderne tyd wou mense veral navors waar taal vandaan kom. Geleerdes het veral in die geskiedenis van taal belanggestel. In die 18de eeu het mense tale met mekaar begin vergelyk. Hulle wou verstaan hoe tale ontwikkel. Later het hulle op tale as ’n stelsel gekonsentreer. Die fokuspunt was die vraag hoe tale werk. Deesdae is daar ’n groot aantal denkrigtings in taalkunde. Sedert die 50’s het baie nuwe dissiplines ontwikkel. Hulle is deels sterk deur ander wetenskappe beïnvloed. Voorbeelde is psigolinguistiek en interkulturele kommunikasie. Die nuutste rigtings in taalwetenskap is uiters gespesialiseerd. Een voorbeeld is feministiese taalkunde. Die geskiedenis van taalkunde loop dus verder… Solank daar tale is, sal mense daaroor nadink!