polski » esperanto | 68 [sześćdziesiąt osiem] | duży – mały

68 [sesdek ok] granda - malgranda

duży i mały	granda kaj malgranda
Słoń jest duży.	La elefanto estas granda.
Mysz jest mała.	La muso estas malgranda.
ciemny – jasny	malhela kaj hela
Noc jest ciemna.	La nokto estas malhela.
Dzień jest jasny.	La tago estas hela.
stary i młody	maljuna kaj juna
Nasz dziadek jest bardzo stary.	Nia avo estas tre maljuna.
70 lat temu był jeszcze młody.	Antaŭ 70 jaroj li estis ankoraŭ juna.
piękny i brzydki	bela kaj malbela
Motyl jest piękny.	La papilio estas bela.
Pająk jest brzydki.	La araneo estas malbela.
gruby – chudy	dika kaj maldika
Kobieta ważąca 100 kilogramów jest gruba.	Virino pezanta 100 kg estas dika.
Mężczyzna ważący 50 kilogramów jest chudy.	Viro pezanta 50 kg estas maldika.
drogi i tani	multekosta kaj malmultekosta
Samochód jest drogi.	La aŭto estas multekosta.
Gazeta jest tania.	La gazeto estas malmultekosta.

Dwa języki = dwa ośrodki mowy!

To, kiedy uczymy się jakiegoś języka, nie jest obojętne dla naszego mózgu. Ma on bowiem kilka pamięci dla różnych języków. Nie wszystkie języki, których się uczymy, są zapisywane razem. Języki, których się uczymy jako dorośli, mają własną pamięć. Oznacza to, że mózg przetwarza nowe reguły w innym miejscu. Nie są przechowywane razem z językiem ojczystym. Ludzie, którzy dorastają w dwóch językach, korzystają natomiast tylko z jednego regionu. Taki wniosek wykazały liczne badania. Neurolodzy poddali badaniu różne osoby. Osoby te mówiły płynnie dwoma językami. Część z nich dorastała w dwóch językach. Natomiast druga część nauczyła się później drugiego języka. Podczas testów językowych naukowcy mogli zmierzyć aktywność mózgu. Widzieli wtedy, jakie obszary mózgu pracowały podczas testu. Dostrzegli również, że osoby, które później uczyły się języka miały dwa ośrodki mowy! To, że tak jest, naukowcy przypuszczali już od dawna. Ludzie z obrażeniem mózgu mają różne symptomy. W ten sposób obrażenie mózgu może też prowadzić do problemów językowych. Ludzie, których to dotyka, gorzej wypowiadają lub rozumieją słowa. Natomiast dwujęzyczne ofiary obrażeń czasami mają szczególne symptomy. Ich problemy językowe nie muszą zawsze dotyczyć obu języków. Jeśli obrażeń doznał tylko jeden region mózgu, inne mogą dalej funkcjonować. Wtedy pacjenci mówią lepiej jednym językiem niż drugim. W różnym stopniu można też nauczyć się ponownie dwóch języków. Dowodzi to tego, że oba języki nie są zapisane w tym samym miejscu. Ponieważ nie można nauczyć się ich w tym samym czasie, tworzą dwa ośrodki. Jak nasz mózg dokładnie zarządza kilkoma językami, nie jest jeszcze zbadane. Nowa wiedza może jednak prowadzić do nowych strategii w nauce.