polski » esperanto | 58 [pięćdziesiąt osiem] | Części ciała

58 [kvindek ok] Korpopartoj

Rysuję mężczyznę.	Mi desegnas viron.
Najpierw głowę.	Unue la kapon.
Ten mężczyzna nosi kapelusz.	La viro surhavas ĉapelon.
Włosy są niewidoczne.	La haroj ne videblas.
Uszy też są niewidoczne.	Ankaŭ la oreloj ne videblas.
Pleców też nie widać.	Ankaŭ la dorso ne videblas.
Rysuję oczy i usta.	Mi desegnas la okulojn kaj la buŝon.
Ten mężczyzna tańczy i śmieje się.	La viro dancas kaj ridas.
Ten mężczyzna ma długi nos.	La viro havas longan nazon.
W dłoniach trzyma laskę.	Li portas lambastonon en siaj manoj.
Nosi także szalik wokół szyi.	Li surhavas ankaŭ koltukon ĉirkaŭ sia kolo.
Jest zima i jest zimno.	Vintras kaj malvarmas.
Ramiona są silne.	La brakoj estas muskolaj.
Nogi też są silne.	La gamboj ankaŭ estas muskolaj.
Ten mężczyzna jest ze śniegu.	La viro estas el neĝo.
Nie nosi spodni ani płaszcza.	Li surhavas nek pantalonon nek mantelon.
Ale nie jest mu zimno.	Sed la viro ne frostiĝas.
On jest bałwanem.	Li estas neĝhomo.

Czy istnieje uniwersalna gramatyka?

Kiedy uczymy się języka, uczymy się też jego gramatyki. U dzieci, które uczą się języka ojczystego, dzieje się to automatycznie. Nie zauważają, że ich mózg uczy się wielu różnych reguł. Mimo tego uczą się języka ojczystego od początku prawidłowo. Ponieważ istnieje wiele języków, istnieje też wiele typów gramatyki. Czy jednak istnieje uniwersalna gramatyka? To pytanie zajmuje naukowców od dawna. Nowe badania mogą dać odpowiedź na to pytanie. Badacze mózgu doszli bowiem do interesującego odkrycia. Osobom badanym kazano nauczyć się reguł gramatycznych. Tymi osobami byli uczniowie szkół językowych. Uczyli się japońskiego i włoskiego. Połowa reguł gramatycznych była zmyślona. Osoby badane nie wiedziały tego jednak. Po nauce zaprezentowano uczniom zdania. Osoby te musiały ocenić, czy zdania są poprawne. Podczas rozwiązywania przez nich zadań, analizowano ich mózg. Oznacza to, że naukowcy mierzyli aktywność mózgu. W ten sposób mogli sprawdzić, jak mózg reagował na zdania. I wyglądało to tak, jakby nasz mózg rozpoznawał gramatykę! Przy przetwarzaniu języka aktywne są określone obszary mózgu. Do nich należy też ośrodek Broca. Znajduje się w lewym kresomózgowiu. Kiedy uczniowie przerabiali prawdziwe reguły, był bardzo aktywny. Natomiast przy zmyślonych regułach ta aktywność wyraźnie spadała. Może być więc tak, że wszystkie typy gramatyki mają tą samą podstawę. Wtedy mogłyby naśladować te same reguły. A te reguły byłyby u nas wrodzone…