polski » esperanto | 47 [czterdzieści siedem] | Przygotowania do podróży

47 [kvardek sep] Vojaĝpreparoj

Musisz spakować naszą walizkę!	Vi devas paki nian valizon!
Nie możesz o niczym zapomnieć!	Vi devas forgesi nenion!
Potrzebna ci jest duża walizka!	Vi bezonas grandan valizon!
Nie zapomnij paszportu!	Ne forgesu vian pasporton!
Nie zapomnij biletu na samolot!	Ne forgesu vian flugbileton!
Nie zapomnij czeków podróżnych!	Ne forgesu viajn vojaĝoĉekojn!
Zabierz ze sobą krem przeciwsłoneczny.	Kunprenu sunŝirman kremon.
Zabierz ze sobą okulary przeciwsłoneczne.	Kunprenu sunokulvitrojn.
Zabierz ze sobą kapelusz przeciwsłoneczny.	Kunprenu sunĉapelon.
Chcesz zabrać mapę drogową?	Ĉu vi volas kunpreni vojmapon?
Chcesz zabrać przewodnik turystyczny?	Ĉu vi volas kunpreni gvidlibron?
Chcesz zabrać parasol przeciwdeszczowy?	Ĉu vi volas kunpreni pluvombrelon?
Pomyśl o spodniach, koszulach i skarpetach.	Memoru preni la pantalonojn, la ĉemizojn, la ŝtrumpojn.
Pomyśl o krawatach, paskach, marynarkach.	Memoru preni la kravatojn, la zonojn, la sportjakojn.
Pomyśl o piżamach, koszulach nocnych i koszulkach.	Memoru preni la piĵamojn, la noktorobojn kaj la t-ĉemizojn.
Potrzebne ci będą buty, sandały i kozaki.	Vi bezonas ŝuojn, sandalojn kaj botojn.
Potrzebne ci będą chusteczki, mydło i nożyczki do paznokci.	Vi bezonas poŝtukojn, sapon kaj ungotondilon.
Potrzebne ci będą grzebień, szczoteczka i pasta do zębów.	Vi bezonas kombilon, dentobroson kaj dentopaston.

Przetrwają tylko mocne słowa!

Rzadkie słowa zmieniają się częściej niż słowa często używane. Może to wyjaśniać zasada ewolucji. Częste geny z czasem zmieniają się w mniejszym stopniu. Są stabilniejsze w swojej formie. I to samo dotyczy widocznie też słów! Badaniu poddano angielskie czasowniki. W tym celu porównano dzisiejszą formę czasowników ze starymi formami. W angielskim dziesięć najczęstszych czasowników jest nieregularnych. Większość innych czasowników jest regularna. W średniowieczu natomiast nieregularnych była większość czasowników. Rzadkie czasowniki nieregularne stały się regularnymi. Za 300 lat angielski będzie miał tylko nieliczne czasowniki nieregularne. Również inne badania pokazują, że języki są selekcjonowane jak geny. Naukowcy porównali częste słowa z różnych języków. Wybrali do tego słowa podobne i oznaczające to samo. Przykładem tego są: water, Wasser, vatten. Słowa te mają takie same korzenie, dlatego są do siebie podobne. Ponieważ są to słowa ważne, były często używane w każdym języku. W ten sposób mogły zachować swoją formę i są podobne do dzisiaj. Mniej ważne słowa zmieniają się o wiele szybciej. Są zastępowane raczej innymi słowami. Przez to rzadkie słowa w różnych językach nie są do siebie podobne. Dlaczego rzadkie słowa się zmieniają, nie jest jeszcze całkiem wyjaśnione. Możliwe, że są często nieprawidłowo używane lub wymiawiane. Bierze się to stąd, że ludzie nie znają ich dobrze. Ale może też być tak, że słowa ważne muszą być zawsze podobne. Ponieważ tylko wtedy mogą być dobrze zrozumiane. A słowa są po to, by je rozumieć…