polski » esperanto | 37 [trzydzieści siedem] | W podróży

37 [tridek sep] Survoje

On jeździ motocyklem.	Li motorciklas.
On jeździ rowerem.	Li biciklas.
On chodzi pieszo.	Li piediras.
On płynie statkiem.	Li ŝipas.
On płynie łodzią.	Li boatas.
On pływa.	Li naĝas.
Czy to jest niebezpieczne?	Ĉu estas danĝere ĉi-tie?
Czy podróżowanie w pojedynkę autostopem jest niebezpieczne?	Ĉu estas danĝere sole petveturi?
Czy spacerowanie w nocy jest niebezpieczne?	Ĉu estas danĝere nokte promeni?
Zabłądziliśmy.	Ni vojeraris.
Jesteśmy na niewłaściwej drodze.	Ni estas sur la malĝusta vojo.
Musimy zawrócić.	Ni devas retroiri.
Gdzie można tutaj zaparkować?	Kie parkeblas ĉi-tie?
Czy jest tutaj parking?	Ĉu estas parkejo ĉi-tie?
Jak długo można tu parkować?	Kiom longe parkeblas ĉi-tie?
Czy jeździ pan / pani na nartach?	Ĉu vi skias?
Jedzie pan / pani wyciągiem na górę?	Ĉu vi suprenveturas per skilifto?
Czy można tu wypożyczyć narty?	Ĉu oni povas lupreni skiojn ĉi-tie?

Niemowlę - językowy talent

Zanim jeszcze niemowlęta nauczą się mówić, wiedzą wiele o językach. Dowiodły tego różne badania. W specjalnych laboratoriach poddano badaniu rozwój dzieci. Badano również to, w jaki sposób dzieci uczą się mówić. Niemowlęta są w istocie inteligentniejsze, niż do tej pory sądziliśmy. Już od 6. miesiąca wykazują wiele językowych zdolności. Rozpoznają na przykład swój język ojczysty. Francuskie czy niemieckie dzieci inaczej reagują na określone dźwięki. Różne wzorce akcentów wytwarzają różne zachowania. Niemowlęta wyczuwają więc akcent swojego języka. Już jako bardzo małe dzieci potrafią też zapamiętać wiele słów. W językowym rozwoju dzieci bardzo ważni są rodzice. Dzieci bowiem już zaraz po urodzeniu potrzebują interakcji. Chcę komunikować się z mamą i tatą. Interakcji muszą jednak towarzyszyć pozytywne emocje. Rodzice nie powinni być zestresowani, kiedy rozmawiają ze swoimi maleństwami. Nie jest też dobrze, gdy mówią do nich bardzo mało. Stres lub milczenie mogą mieć negatywne skutki dla dzieci. Ich językowy rozwój może być przez to zakłócony. Chociaż nauka rozpoczyna się dla dzieci już w brzuchu! Jeszcze przed narodzinami reagują na mowę. Potrafią dokładnie usłyszeć sygnały akustyczne. Po narodzeniu ponownie rozpoznają te sygnały. Nienarodzone dzieci uczą się także rytmu języków. Głosy swoich matek mogą usłyszeć już w brzuchu. Można więc rozmawiać jeszcze z nienarodzonymi dziećmi. Nie należy jednak przesadzać… Po narodzinach dziecko ma dostatecznie dużo czasu na naukę!