nynorsk » slovakisk | 47 [førtisju] | Planleggje ei reise

47 [štyridsaťsedem] Prípravy na cestu

Du må pakke kofferten vår.	Musíš zbaliť náš kufor!
Du må ikkje gløyme noko.	Nesmieš na nič zabudnúť!
Du treng ein stor koffert.	Potrebuješ veľký kufor!
Ikkje gløym passet!	Nezabudni cestovný pas!
Ikkje gløym flybillettane!	Nezabudni letenku!
Ikkje gløym reisesjekkane!	Nezabudni cestovné šeky!
Ta med deg solkrem.	Zober so sebou krém na opaľovanie.
Ta med deg solbrillene.	Zober so sebou slnečné okuliare.
Ta med deg solhatten.	Zober so sebou klobúk proti slnku.
Vil du ta med deg eit kart?	Chceš si so sebou vziať mapu?
Vil du ta med deg ei reisebok?	Chceš si so sebou vziať cestovného sprievodcu?
Vil du ta med deg ein paraply?	Chceš si so sebou vziať dáždnik?
Hugs buksene, skjortene og sokkane.	Nezabudni na nohavice, košele, ponožky.
Hugs slipsa, belta og dressjakkene.	Nezabudni na kravaty, opasky, saká.
Hugs pyjamasane, nattkjolane og t-skjortene.	Nezabudni na pyžamy, nočné košele a tričká.
Du treng sko, sandalar og støvlar.	Potrebuješ topánky, sandále a čižmy.
Du treng lommeplagg, såpe og neglesaks.	Potrebuješ vreckovky, mydlo a nožničky na nechty.
Du treng ein kam, ein tannbørste og tannkrem.	Potrebuješ hrebeň, zubnú kefku a zubnú pastu.

Berre sterke ord overlever!

Ord som blir brukte sjeldan, forandrar seg oftare enn dei som blir brukte mykje. Det kan ha med utviklingslovene å gjere. Vanlege gen forandrar seg lite gjennom tida. Dei er meir stabile i forma. Og det same ser ut til å gjelde for ord! I ein studie vart engelske verb undersøkte. Den noverande forma vart samanlikna med gamle former. På engelsk er dei ti vanlegaste verba sterke verb. Dei fleste andre verba er svake. Men i mellomalderen var dei fleste verba sterke. Så sterke verb som vart lite brukte, vart til svake verb. Om 300 år vil engelsk knapt ha sterke verb att. Andre studiar viser òg at språket vårt blir valt ut på same måte som gen. Forskarar samanlikna vanlege ord frå ulike språk. Dei valde ord som likna på kvarandre, og som tydde det same. Eit døme er orda water, Wasser, vatten. Desse orda har same rota, og difor liknar dei på kvarandre. Sidan dei er viktige ord, blir dei brukte ofte i alle språk. På denne måten held dei forma si - og liknar på kvarandre til denne dag. Mindre viktige ord endrar seg mykje snøggare. Eller dei blir erstatta av andre ord. Difor er mindre brukte ord ulike i forskjellige språk. Kvifor sjeldne ord endrar seg, er ikkje klart. Det kan hende at dei blir brukte eller uttala feil. Det er fordi brukarane ikkje er kjende med dei. Men det kan òg vere at viktige ord alltid må vere like. Fordi berre då kan dei bli forståtte rett. Og orda er der for å bli forståtte...