nynorsk » kroatisk | 56 [femtiseks] | Kjensler

56 [pedeset i šest] Osjećaji

ha lyst	Imati volje
Vi har lyst.	Imamo volje.
Vi har ikkje lyst.	Nemamo volje.
vere redd	Bojati se.
Eg er redd.	Bojim se.
Eg er ikkje redd.	Ne bojim se.
ha tid	Imati vremena.
Han har tid.	On ima vremena.
Han har ikkje tid.	On nema vremena.
keie seg	Dosađivati se.
Ho keiar seg.	Ona se dosađuje.
Ho keiar seg ikkje.	Ona se ne dosađuje.
vere svolten	Biti gladan
Er de svoltne?	Jeste li gladni?
Er de ikkje svoltne?	Vi niste gladni?
vere tyrst	Biti žedan
Dei er tyrste.	Oni su žedni.
Dei er ikkje tyrste.	Oni nisu žedni.

Språket til forfedrane våre

Språkforskarar kan analysere moderne språk. Dei brukar ulike metodar til å gjere det. Men korleis snakka menneske for fleire tusen år sidan? Det er mykje vanskelegare å svare på det spørsmålet. Likevel har forskarane sysla med det lenge. Dei vil utforske korleis folk snakka tidlegare. For å få til det, prøver dei å rekonstruere gamle språkformer. Amerikanske forskarar har no gjort ei spennande oppdaging. Dei analyserte meir enn 2.000 språk. Dei analyserte spesielt setningsbygnaden til språka. Funna deira var særs interessante. Om lag halvparten av språka hadde setningsbygnaden S-O-V. Det vil seie at det gjeld prinsippet subjekt, objekt, verb. Meir enn 700 språk fylgte mønsteret S-V-O. Og om lag 160 språk brukte systemet V-S-O. Berre om lag 40 språk brukte V-O-S. 120 språk hadde blandingsformer. På andre sida er O-V-S og O-S-V mykje sjeldnare system. Dei fleste av dei undersøkte språka brukar altså S-O-V-prinsippet. Til dei høyrer til dømes persisk, japansk og tyrkisk. Likevel fylgjer dei fleste levande språka S-V-O-mønsteret. I den indogermanske språkfamilien dominerer denne setningsbygnaden. Forskarane trur at S-O-V-modellen vart brukt tidlegare. Alle språk er bygde på dette systemet. Men så skilde språka seg frå kvarandre. Vi veit ikkje korleis det skjedde. Men variasjonane i setningsbygnaden må ha hatt ein grunn. For i evolusjonen vil berre det som har fordelar, overleve...