nynorsk » esperanto | 68 [sekstiåtte] | stor - liten

68 [sesdek ok] granda - malgranda

stor og liten	granda kaj malgranda
Elefanten er stor.	La elefanto estas granda.
Musa er lita.	La muso estas malgranda.
mørk og lys	malhela kaj hela
Natta er mørk.	La nokto estas malhela.
Dagen er lys.	La tago estas hela.
gamal og ung	maljuna kaj juna
Bestefar vår er veldig gamal.	Nia avo estas tre maljuna.
For sytti år sidan var han ung.	Antaŭ 70 jaroj li estis ankoraŭ juna.
fin og stygg	bela kaj malbela
Sumarfuglen er fin.	La papilio estas bela.
Edderkoppen er stygg.	La araneo estas malbela.
tjukk og tynn	dika kaj maldika
Ei kvinne på hundre kilo er tjukk.	Virino pezanta 100 kg estas dika.
Ein mann på femti kilo er tynn.	Viro pezanta 50 kg estas maldika.
dyr og billeg	multekosta kaj malmultekosta
Bilen er dyr.	La aŭto estas multekosta.
Avisa er billeg.	La gazeto estas malmultekosta.

To språk = to språksenter!

Det er ikkje det same for hjernen vår når vi lærer språk. Det er fordi hjernen har ulike lagringsområde for ulike språk. Ikkje alle språka vi lærer, blir lagra same stad. Dei språka vi lærer som vaksne, har eit eige lager. Det tyder at hjernen handsamar dei nye reglane i eit anna område. Dei blir ikkje lagra på same stad som morsmålet. Menneske som veks opp tospråklege, brukar same området. Fleire studiar har kome fram til dette. Nevrovitskapsfolk har undersøkt ulike forsøkspersonar. Desse personane prata to språk flytande. Ein del av forsøkspersonane hadde vokse opp med båe språka. Den andre delen hadde lært det andre språket seinare. Under språktestar kunne forskarane måle hjerneaktiviteten. Slik såg dei kva område av hjernen som arbeidde med testane. Og dei såg at dei som hadde lært språket seinare, hadde to språksenter! Forskarane hadde lenge trudd at det var slik. Menneske med hjerneskader viser ofte ulike symptom. Så hjerneskade kan føre til språkproblem. Ofra for hjerneskade har ofte problem med å uttale eller forstå ord. Men tospråklege hjerneskade-offer viser somme tider uvanlege symptom. Språkproblema deira vedkjem ikkje alltid båe språka. Om berre eitt område i hjernen er skada, kan det andre fungere enno. Då pratar pasientane eitt språk betre enn det andre. Dei to språka kan bli lært på nytt i ulikt tempo. Det viser at båe språka ikkje er lagra på same stad. Når dei ikkje blir lært på same tid, lagar dei to ulike språksenter. Vi veit enno ikkje nøyaktig korleis hjernen handterer fleire språk. Men ny kunnskap kan føre til nye læringsstrategiar...