nynorsk » esperanto | 62 [sekstito] | Stille spørsmål 1

62 [sesdek du] Starigi demandojn 1

lære	lerni
Lærer elevane mykje?	Ĉu la studentoj lernas multon?
Nei, dei lærer lite.	Ne, ili lernas malmulton.
spørje	demandi
Spør du ofte læraren?	Ĉu vi ofte demandas vian instruiston?
Nei, eg spør han ikkje ofte.	Ne, mi ne ofte demandas lin.
svare	respondi
Svar, er du snill.	Bonvolu respondi.
Eg svarar.	Mi respondas.
jobbe	labori
jobbar han no?	Ĉu li estas laboranta?
Ja, han held på å jobbe.	Jes, li estas laboranta.
kome	veni
Kjem de?	Ĉu vi estas venontaj?
Ja, vi kjem snart.	Jes, ni estas venontaj.
bu	loĝi
Bur du i Berlin?	Ĉu vi loĝas en Berlino?
Ja, eg bur i Berlin.	Jes, mi loĝas en Berlino.

Blinde menneske handsamar språk meir effektivt

Menneske som ikkje kan sjå, høyrer kanskje betre. Difor kan dei navigere seg rundt i kvardagen. Blinde kan òg handsame språk betre! Fleire studiar har kome fram til dette. Forskarar fekk forsøkspersonar til å høyre på tekstar. Så vart lesefarten auka monaleg. Trass det kunne dei blinde forstå tekstane. Dei sjåande forsøkspersonane kunne knapt forstå setningane. For dei var lesefarten for høg. Eit anna eksperiment gav liknande resultat. Sjåande og blinde forsøkspersonar høyrde på ulike setningar. Ein del av kvar setning vart endra. Det siste ordet vart bytt ut med eit nonsens-ord. Forsøkspersonane skulle vurdere setningane. Dei skulle avgjere om setningane gav meining eller ikkje. Hjernen til forsøkspersonane vart undersøkt medan dei løyste oppgåva. Forskarane målte ulike hjernebylgjer. Slik kunne dei sjå kor raskt hjernen løyste oppgåva. Hjå dei blinde kom eit visst signal veldig fort. Dette signalet viser at ein setning blir analysert. Hjå dei sjåande kom signalet mykje seinare. Kvifor blinde handsamar språk meir effektivt, veit vi ikkje. Men forskarane har ein teori. Dei trur at hjernen brukar eit bestemt område intensivt. Det er området som dei sjåande brukar til å handsame synsinntrykk. Hjå dei blinde blir dette området ikkje brukt til syn. Så det er ‘ledig’ til andre oppgåver. Dermed har dei blinde større kapasitet til å handsame språk...