nynorsk » esperanto | 47 [førtisju] | Planleggje ei reise

47 [kvardek sep] Vojaĝpreparoj

Du må pakke kofferten vår.	Vi devas paki nian valizon!
Du må ikkje gløyme noko.	Vi devas forgesi nenion!
Du treng ein stor koffert.	Vi bezonas grandan valizon!
Ikkje gløym passet!	Ne forgesu vian pasporton!
Ikkje gløym flybillettane!	Ne forgesu vian flugbileton!
Ikkje gløym reisesjekkane!	Ne forgesu viajn vojaĝoĉekojn!
Ta med deg solkrem.	Kunprenu sunŝirman kremon.
Ta med deg solbrillene.	Kunprenu sunokulvitrojn.
Ta med deg solhatten.	Kunprenu sunĉapelon.
Vil du ta med deg eit kart?	Ĉu vi volas kunpreni vojmapon?
Vil du ta med deg ei reisebok?	Ĉu vi volas kunpreni gvidlibron?
Vil du ta med deg ein paraply?	Ĉu vi volas kunpreni pluvombrelon?
Hugs buksene, skjortene og sokkane.	Memoru preni la pantalonojn, la ĉemizojn, la ŝtrumpojn.
Hugs slipsa, belta og dressjakkene.	Memoru preni la kravatojn, la zonojn, la sportjakojn.
Hugs pyjamasane, nattkjolane og t-skjortene.	Memoru preni la piĵamojn, la noktorobojn kaj la t-ĉemizojn.
Du treng sko, sandalar og støvlar.	Vi bezonas ŝuojn, sandalojn kaj botojn.
Du treng lommeplagg, såpe og neglesaks.	Vi bezonas poŝtukojn, sapon kaj ungotondilon.
Du treng ein kam, ein tannbørste og tannkrem.	Vi bezonas kombilon, dentobroson kaj dentopaston.

Berre sterke ord overlever!

Ord som blir brukte sjeldan, forandrar seg oftare enn dei som blir brukte mykje. Det kan ha med utviklingslovene å gjere. Vanlege gen forandrar seg lite gjennom tida. Dei er meir stabile i forma. Og det same ser ut til å gjelde for ord! I ein studie vart engelske verb undersøkte. Den noverande forma vart samanlikna med gamle former. På engelsk er dei ti vanlegaste verba sterke verb. Dei fleste andre verba er svake. Men i mellomalderen var dei fleste verba sterke. Så sterke verb som vart lite brukte, vart til svake verb. Om 300 år vil engelsk knapt ha sterke verb att. Andre studiar viser òg at språket vårt blir valt ut på same måte som gen. Forskarar samanlikna vanlege ord frå ulike språk. Dei valde ord som likna på kvarandre, og som tydde det same. Eit døme er orda water, Wasser, vatten. Desse orda har same rota, og difor liknar dei på kvarandre. Sidan dei er viktige ord, blir dei brukte ofte i alle språk. På denne måten held dei forma si - og liknar på kvarandre til denne dag. Mindre viktige ord endrar seg mykje snøggare. Eller dei blir erstatta av andre ord. Difor er mindre brukte ord ulike i forskjellige språk. Kvifor sjeldne ord endrar seg, er ikkje klart. Det kan hende at dei blir brukte eller uttala feil. Det er fordi brukarane ikkje er kjende med dei. Men det kan òg vere at viktige ord alltid må vere like. Fordi berre då kan dei bli forståtte rett. Og orda er der for å bli forståtte...