қазақша » вьетнам | 56 [елу алты] | Сезім

56 [Năm mươi sáu] Cảm giác

қалау	Có hứng thú
Біз қалаймыз.	Chúng tôi có hứng thú.
Зауқымыз жоқ.	Chúng tôi không có hứng thú.
қорқу	Bị hoảng sợ
Мен қорқамын.	Tôi bị hoảng sợ.
Мен қорықпаймын.	Tôi không sợ.
уақыты болу	Có thời gian
Оның уақыты бар.	Anh ấy có thời gian.
Оның уақыты жоқ.	Anh ấy không có thời gian.
іші пысу, зерігу	Buồn chán
Ол зерігіп жүр.	Chị ấy buồn chán.
Ол зерігіп жүрген жоқ.	Chị ấy không buồn chán.
қарны ашу	Bị đói.
Қарындарың ашты ма?	Các bạn có đói không?
Қарындарың ашқан жоқ па?	Các bạn không đói hả?
шөлдеу	Bị khát.
Олар шөлдеді.	Các bạn khát.
Олар шөлдеген жоқ.	Các bạn không khát.

Ата-бабаларымыздың тілі

Қазіргі тілдерді лингвисттер зерттей алады. Ол үшін әртүрлі әдістер қолданылады. Бірақ мыңдаған жылдар бұрын адамдар қалай сөйлескен? Бұл сұраққа жауап беру әлдеқайда қиын. Соған қарамастан, ғалымдар бұл мәселе бойынша ұзақ уақыт бойы жұмыс істеп келеді. Олар адамдардың бұрын қалай сөйлескендерін зерттегілері келеді. Ол үшін олар көне тілдік формаларды қайта құруға тырысуда. Американдық зерттеушілер қызықты жаңалық ашты. Олар 2000 астам тілді талдаған. Олар, ең алдымен, сөйлемнің құрылымын қарастырған. Олардың зерттеулерінің нәтижесі өте қызық болып шықты. Тілдердің жартысына жуығының сөйлемдерінің құрылымы S-O-V. Яғни, келесі қағидат қолданылады: зат есім (S), толықтауыш (O), етістік (V). 700 астам тіл S-V-O үлгісін пайдаланады. 160 жуық тіл V-S-O жүйесі бойынша жұмыс істейді. V-O-S үлгісін, шамамен, 40 тіл ғана пайдаланады. 120 тілде аралас формалар қолданылады. O-V-S және O-S-V үлгілері, керісінше, сирек кездесетін жүйелер болып табылады. Осылайша, зерттелген тілдердің көпшілігі S-O-V қағидатын қолданады. Бұл тілдерге, мысалы, парсы, жапон және түрік тілдері жатады. Бірақ тірі тілдердің көпшілігі S-V-O үлгісін ұстанады. Үндігерман тілдер семьясында, бүгінде, осы сөйлем құрылымы жиі қолданылады. Ғалымдардың пікірінше, бұрын адамдар S-O-V үлгісімен сөйлеген. Барлық тілдер осы жүйеге негізделген. Кейін, алайда, тілдер әртүрлі бағытта дамып кеткен. Неліктен бұлай болғандығы, әзірге белгісіз. Сөйлем құрылымындағы өзгерістің белгілі бір себебі болу керек. Себебі, эволюцияда тек артықшылықтары бар заттар жойылмайды...