қазақша » каталан | 84 [сексен төрт] | Өткен шақ 4

84 [vuitanta-quatre] Passat 4

оқу	llegir
Мен оқыдым.	He llegit.
Бүкіл романды оқып шықтым.	He llegit la novel•la sencera.
түсіну	entendre / comprendre
Мен түсіндім.	He entès.
Мен бүкіл мәтінді түсіндім.	He comprès tot el text.
жауап беру	respondre
Мен жауап бердім.	He respost.
Мен барлық сұраққа жауап бердім.	He respost a totes les preguntes.
Мен мұны білемін – мен мұны білдім.	Ho sé – Ho sabia.
Мен мұны жазамын – мен мұны жаздым.	Ho escric – Ho he escrit.
Мен мұны естіп отырмын – мен мұны естідім.	Ho sento – Ho he sentit.
Мен мұны алып келемін – мен мұны алып келдім.	Ho agafo – Ho he agafat.
Мен мұны әкеле жатырмын – мен мұны әкелдім.	Ho porto – Ho he portat.
Мен мұны сатып аламын – мен мұны сатып алдым.	Ho compro – Ho he comprat.
Мен осыны күтіп жүрмін – мен осыны күттім.	Ho espero – Ho esperava.
Мен мұны түсіндіремін – мен мұны түсіндірдім.	Ho explico – Ho he explicat.
Мен мұны білемін -мен мұны білдім.	Ho conec – Ho coneixia.

Билингвизм есту қабілетін жақсартады

Қос тілде сөйлейтін адамдардың есту қабілеті жақсырақ болады. Олар әртүрлі шу дыбыстарын жақсырақ ажырата алады. Бұндай қорытындыға американдық ғалымдар келіп отыр. Зерттеушілер бірнеше жасөспірімді зерттеп көрген. Жасөспірімдердің бір бөлігі қос тілде сөйлеп өскен. Бұл жасөспірімдер ағылшын және испан тілдерінде сөйлейді. Ал, қалған бөлігі тек ағылшын тілінде ғана сөйлейді. Олар белгілі бір буынды тыңдау керек еді. Бұл “иә” буыны болатын. Ол тілдердің екеуіне де жатпайтын буын. Қатысушылар буынды құлаққаптар арқылы тыңдаған. Сонымен қатар, электродтар арқылы олардың ми белсенділіктері өлшенген. Осы тесттен кейін жасөспірімдер бұл буынды тағы да бір рет тыңдау керек еді. Бірақ бұл жолы сыртқы шулар көп болған. Онымен қоса, мағынасыз сөйлемдерді айтып жатқан түрлі дауыстар қосылған. Қос тілді адамдар бұл буынға қаттырақ зейін салған. Олардың миы жоғарырақ белсенділік көрсеткен. Олар бұл буынды сыртқы шумен де, шусыз да нақты ажырата алған. Ал, бір тілді жасөспірімдердің бұған қабілеті жетпеген. Олардың миы қос тілді жасөспірімдердің миы сияқты белсенділік көрсетпеген. Тәжірибенің нәтижесі зерттеушілерді таң қалдырды. Бұған дейін музыканттардың есту қабілеті жақсы екендігі белгілі болған. Дегенмен, қос тілділік те миды жаттықтыратын сияқты. Қос тілді адамдар әрдайым түрлі дыбыстарды естиді. Осының арқасында олардың миы жаңа қасиеттерге ие болған. Ми әртүрлі тілдердің әсерлерін дәл ажырата білуді үйренеді. Енді зерттеушілер тілдік машықтар миға қалай әсер ететіндігін зерттеп жатыр. Мүмкін, тілдерді ересектеу кезде үйренген де есту қабілетіне пайдалы болатын шығар...