беларуская » нарвежская - Nynorsk | 58 [пяцьдзесят восем] | Часткі цела

58 [femtiåtte] Kroppsdelar

Я малюю мужчыну.	Eg teiknar ein mann.
Спачатку галаву.	Fyrst hovudet.
У мужчыны на галаве капялюш.	Mannen har på seg ein hatt.
Валасоў не бачна.	Du ser ikkje håret.
Вушэй таксама не бачна.	Du ser ikkje øyro heller.
Спіну таксама не бачна.	Du ser ikkje ryggen heller.
Я малюю вочы і рот.	Eg teiknar augo og munnen.
Мужчына танцуе і смяецца.	Mannen dansar og ler.
У мужчыны доўгі нос.	Mannen har lang nase.
Ён нясе ў руках палку.	Han har ein stokk i handa.
У яго павязаны шалік вакол шыі.	Han har òg eit skjerf rundt halsen.
Цяпер зіма і холадна.	Det er vinter, og det er kaldt.
Рукі моцныя.	Armane er kraftige.
Ногі таксама моцныя.	Beina er òg kraftige.
Мужчына са снегу.	Mannen er av snø.
Ён не носіць штаноў і паліто.	Han har inga bukse på seg, og ingen frakk.
Але мужчына не замярзае.	Men mannen frys ikkje.
Ён – снегавік.	Det er ein snømann.

Ці ёсць універсальная граматыка?

Калі мы вывучаем нейкую мову, мы таксама вывучаем яе граматыку. У дзяцей, якія навучаюцца роднай мове, гэта адбываецца аўтаматычна. Яны не прымячаюць гэтага, але іх мозг вучыць шмат новых правілаў. Тым не менш, яны з самага пачатку вывучаюць родную мову правільна. Таму што існуе шмат моў, існуе шмат граматык. А ці існуе таксама і універсальная граматыка? Гэтае пытанне займае навукоўцаў ужо доўгі час. Новыя даследаванні могуць даць на гэта адказ. Таму што даследчыкі мозгу зрабілі цікавае адкрыццё. Яны папрасілі даследуемых вывучыць граматычныя правілы. Даследуемыя былі студэнтамі, якія вывучалі замежныя мовы. Яны вучылі або японскую, або італьянскую мову. Палова граматычных правілаў былі проста выдуманыя. Але даследуемыя гэтага не ведалі. Пасля заняткаў студэнтам паказалі сказы. Яны павінны былі вызначыць, ці правільныя гэтыя сказы. У той час, калі яны выконвалі гэта заданне, іх мозг аналізавалі. Гэта значыць, вучоныя вымяралі актыўнасць іх мозгу. Гэтак яны змаглі даследаваць тое, як мозг рэагіруе на сказы. І, здаецца, наш мозг распазнае граматыкі! Пры апрацоўцы мовы актывізуюцца пэўныя ўчасткі галаўнога мозгу. Сярод іх - цэнтр Брока. Ён знаходзіцца ў левым паўшар'і. Калі студэнты апрацоўвалі сапраўдныя правілы, ён быў вельмі актыўны. А пры апрацоўцы выдуманых правілаў яго актыўнасць, наадварот, значна зніжалася. Гэта значыць, што, верагодна, усе граматыкі маюць аднолькавую аснову. Тады яны бы ўсе былі заснаваныя на аднолькавых прынцыпах. І гэтыя прынцыпы былі б прыроджанымі.