Türkçe » Esperanto | 94 [doksan dört] | Bağlaçlar 1

94 [naŭdek kvar] Konjunkcioj 1

Yağmur durana kadar bekle.	Atendu ĝis la pluvo ĉesos.
Ben hazır olana kadar bekle.	Atendu ĝis mi pretos.
O geri gelene kadar bekle.	Atendu ĝis li revenos.
Saçlarım kuruyana kadar bekliyorum.	Mi atendas ĝis miaj haroj sekos.
Film bitene kadar bekliyorum.	Mi atendas ĝis la filmo finitos.
Işık yeşil yanıncaya kadar bekliyorum.	Mi atendas ĝis la trafiklumo verdos.
Ne zaman tatile gidiyorsun?	Kiam vi forveturos por ferii?
Yaz tatilinden daha önce mi?	Ĉu antaŭ la someraj ferioj?
Evet, yaz tatili başlamadan daha önce.	Jes, antaŭ ol la someraj ferioj komenciĝos.
Kış başlamadan çatıyı onar.	Riparu la tegmenton antaŭ ol la vintro komenciĝos.
Masaya oturmadan ellerini yıka.	Lavu viajn manojn altabliĝonte.
Dışarı çıkmadan camı kapat.	Fermu la fenestron elironte.
Eve ne zaman geleceksin?	Kiam vi venos hejmen?
Dersten sonra?	Ĉu post la instruado?
Evet, ders bittikten sonra.	Jes, post kiam la instruado finitos.
O (erkek) kaza geçirdikten sonra, artık çalışamadı.	Havinte akcidenton, li ne plu povis labori.
O, (erkek) işini kaybettikten sonra, Amerika’ya gitti.	Perdinte sian laboron, li veturis al Usono.
O, (erkek) Amerika’ya gittikten sonra zengin oldu.	Veturinte al Usono, li riĉiĝis.

Dil ve matematik

Düşünmek ve dil ayrılmaz bir ikilidir, ve birbirilerini etkilerler. Dil yapıları, düşünce yapılarımızı etkilemektedir. Örneğin bazı dillerde sayılar için kelimeler yoktur. Konuşanlar, sayıların taslağını anlamamaktadırlar. Ayrıca matematiğin ve dillerin de bir şekilde birbiri ile bağlantısı var. Gramer ve matematiğin yapıları birbirlerine çok benzemektedirler. Bazı araştırmacılar bunların ayni işlediklerini de düşünmektedirler. Onlara göre dil merkezi matematikten de sorumludur. Beyne hesaplamalar yapmayı destekleyebilir. Yeni araştırmalar sayesinde ama farklı sonuçlar elde edilmekte. Bunlar, beynimizin matematiği dil aracılığı ile işlenemediğini gösterirler. Araştırmacılar üç erkek üzerinde test yapmışlar. Bu deneklerin beyinleri yaralıydı. Böylece dil merkezleri de hasarlıydı. Erkekler konuşmada zorluk çekiyorlardı. Artık kolay cümleler kuramıyorlardı. Kelimeleri de anlayamıyorlardı. Dil testinden sonra bu erkekler matematik alıştırması çözmek zorundalardı. Bu matematiksel bilmecelerin bazıları çok karmaşıktı. Yine de denekler bu soruları çözebildiler! Bu araştırmanın sonucu çok ilginçtir. Matematiğin kelimelerle kod edilmediğini göstermektedir. Muhtemelen matematik ve dilin aynı alt yapıları var. Her ikisi de aynı merkez tarafından işlenmektedir. Bu durumda ama matematik ilk önce dile çevrilmemeli. Belki dil ve matematik birlikte gelişiyorlardır... Beyin bittiği zaman, birbirilerinden bağımsız var oluyor!