Türkçe » Esperanto | 68 [altmış sekiz] | büyük – küçük

68 [sesdek ok] granda - malgranda

büyük ve küçük	granda kaj malgranda
Fil büyük.	La elefanto estas granda.
Fare küçük.	La muso estas malgranda.
karanlık ve aydınlık	malhela kaj hela
Gece karanlık.	La nokto estas malhela.
Gün aydınlık.	La tago estas hela.
yaşlı ve genç	maljuna kaj juna
Dedemiz çok yaşlı.	Nia avo estas tre maljuna.
O (kendisi) 70 yıl önce henüz gençti.	Antaŭ 70 jaroj li estis ankoraŭ juna.
güzel ve çirkin	bela kaj malbela
Kelebek güzel.	La papilio estas bela.
Örümcek çirkin.	La araneo estas malbela.
şişman ve zayıf	dika kaj maldika
100 kiloluk bir kadın şişmandır.	Virino pezanta 100 kg estas dika.
50 kiloluk bir adam zayıftır.	Viro pezanta 50 kg estas maldika.
pahalı ve ucuz	multekosta kaj malmultekosta
Araba pahalı.	La aŭto estas multekosta.
Gazete ucuz.	La gazeto estas malmultekosta.

İki dil = iki dil merkezi

Bir dili ne zaman öğrendiğimiz beynimiz için önemsiz değildir. Çünkü beynimizin değişik diller için birçok belleği mevcut. Tüm öğrendiğimiz diller aynı yerde kayıt altına alınmamaktadırlar. Yetişkin olarak öğrendiğimiz dillerin kendilerine ait birer bellekleri vardır. Bu da beynin yeni kuralları farklı bir yerde işlediğini gösterir. Yani ana dil ile birlikte depolanmamaktadırlar. Çift dilli yetişen kişiler ise tek bir bölgeyi kullanmaktadırlar. Bu sonuca birçok bilimsel araştırmalar varmıştır. Birçok kişi sinirbilimciler tarafından incelenmiştir. Bu denekler her iki dili de akıcı olarak konuşuyorlardı. Bu deneklerin bir bölümü her iki dil ile birlikte büyümüş iken, diğer bölümü ise ikinci dili daha sonra öğrenmiştir. Dil testleri aracılığı ile araştırmacılar beyin aktivitelerini ölçebilmişlerdir. Böylece beynin hangi bölümlerinin çalıştığını görmüşlerdir. Ve ikinci dili ,,daha sonra‘‘ öğrenenlerde, iki dil merkezlerinin bulunduğu görmüşler! Bunun böyle olduğunu araştırmacılar zaten çok önceden tahmin ediyorlardı. Beyin yaralanması geçiren insanlar farklı belirtiler göstermektedirler. Mesela yaralanmaları dil problemine de sebep olmakla birlikte, bu tür insanlar kelimeleri daha kötü telaffuz edebilirler ve ya daha zor anlayabilirler. İki dilli kazazedeler ise bazen özel belirtiler gösterirler. Bunlarda var olan dil sorunu her iki dili de etkilemek zorunda değildir. Sadece bir beyin bölümü hasar aldı ise diğer bölümü çalışıyor olabilir. Tam burada hastalar bir dili diğerinden daha iyi konuşmaktadırlar. Ve iki dili de farklı hızla geri öğrenmektedirler. Bu da iki dilin aynı merkezde hafızaya alınmadığının kanıtlar. Aynı anda öğrenilmedikleri için iki merkez oluşturmaktadırlar. Beynimizin, birçok dili nasıl yönettiği daha bilinmemektedir. Ama yeni edinen bilgiler yeni öğrenme stratejileri oluşturabilirler…