Хто каго разумее?

У свеце жыве каля 7 мільярдаў чалавек. Усе маюць мову. Нажаль, яна не заўсёды аднолькавая… Каб размаўляць з іншымі нацыямі, нам трэба вывучаць мовы. Часта гэта вельмі складана. Але ёсць мовы, падобныя адна на адну. Іх носьбіты разумеюць адзін аднаго, не валодая іншай мовай. Гэтый феномен называецца mutual intelligibility. Існуе два яго варыянта. Першы варыянт - гэта вуснае ўзаемапаразуменне абодвух бакоў. У гэтым выпадку моўцы разумеюць адзін аднаго, калі размаўляюць. Але пісьмовую форму іншай мовы яны не разумеюць. Прычына гэтага ў тым, што мовы маюць розныя пісьмовыя формы. Прыкладам з'яўляюцца хіндзі і урду. Пісьмовае ўзаемапаразуменне - гэта другі варыянт. У гэтым выпадку моўцы разумеюць іншую мову ў пісьмовай форме. Калі яны размаўляюць, яны дрэнна разумеюць адзін аднаго. Прычына гэтага ў вельмі розным вымаўленне. Прыкладамі з'яўляюцца нямецкая і нідэрландская мовы. Большасць моў, якія знаходзяцца ў блізкай роднасці, змяшчаюць абодва варыянту. Гэта значыць, што яны і ў вуснай, і ў пісьмовай форме дэманструюць феноменузаемнага паразумення. Прыкладамі з'яўляюцца руская і ўкраінская ці тайская і лаоская мовы. Ёсць таксама асіметрычная форма феномену ўзаемнага паразумення. У гэтым выпадку моўцы разумеюць адзін аднаго не аднолькава добра. Партугальцы разумеюць іспанцаў лепей, чым іспанцы партугальцаў. Таксама аўстрыйцы разумеюць немцаў лепей, чым наадварот. У гэтых прыкладах перашкодай з'яўляюцца вымаўленне і дыялект. Той, хто хоча добра размаўляць з носьбітамі іншых моў, павінен вучыцца новаму...