беларуская » харвацкая | 37 [трыццаць сем] | У дарозе

37 [trideset i sedam] Na putu

Ён едзе на матацыкле.	On se vozi motorom.
Ён едзе на веласіпедзе.	On se vozi biciklom.
Ён ідзе пехатой.	On ide pješice.
Ён плыве на караблі.	On putuje brodom.
Ён плыве на лодцы.	On putuje čamcem.
Ён плыве.	On pliva.
Тут небяспечна?	Da li je ovdje opasno?
Ці небяспечна ехаць аўтастопам аднаму?	Da li je ovdje opasno sam stopirati?
Ці небяспечна гуляць ўначы?	Da li je opasno šetati noću?
Мы заехалі не туды.	Pogriješili smo put.
Мы на няправільным шляху.	Na krivom smo putu.
Нам трэба паварочваць назад.	Moramo se vratiti.
Дзе тут можна прыпаркавацца?	Gdje se ovdje može parkirati?
Ці ёсць тут стаянка?	Ima li ovdje parkiralište?
На колькі часу тут можна прыпаркавацца?	Koliko dugo se može ovdje parkirati?
Вы катаецеся на лыжах?	Da li skijate?
Вы едзеце наверх на пад’ёмніку для лыжнікаў?	Idete li žičarom gore?
Ці можна тут узяць лыжы напракат?	Mogu li se ovdje iznajmiti skije?

Немаўляты - таленавітыя лінгвісты

Дзеці ведаюць шмат аб мовах яшчэ да таго, як пачынаюць размаўляць. Аб гэтым сведчаць розныя эксперыменты. Развіццё дзяцей даследуюць у спецыяльных ‘дзіцячых лабараторыях’ Там таксама даследуюць, як дзеці вучаць мовы. Немаўляты, відавочна, больш разумныя, чым мы лічылі. Ужо ва ўзросце 6 месяцаў у іх ёсць пэўныя моўныя здольнасці. Напрыклад, яны распазнаюць сваю родную мову. Французскія і нямецкія дзеці па-рознаму рэагіруюць на пэўныя тоны. Розныя ўзоры націску выклікаюць розныя ўзоры паводзінаў. Такім чынам, у немаўлят ёсць пачуццё націску ў роднай мове. Вельмі маленькія дзеці таксама могуць запамінаць некаторыя словы. Бацькі гуляюць вельмі важную ролю ў моўным развіцці дзяцей. Таму што адразу пасле нараджэння дзецям патрэбна узаемадзеянне. Яны жадаюць узаемадзейнічаць з мамай і татам. Але камунікацыя павінна суправаджацца станоўчымі эмоціямі. Бацькі не павінны адчуваць стрэс, калі яны размаўляюць са сваім дзіцём. Таксама дрэнна размаўляць з ім нерэгулярна. Стрэс або маўчанне могуць мець адмоўныя вынікі для немаўлят. Яны могуць дрэнна паўплываць на моўная развіццё дзіцяці. Але навучэнне для дзяцей пацынаецца ўжо ва ўлонне! Яшчэ да свайго нараджэння яны рэагіруюць на мову. Яны могуць дакладна ўспрымаць гукавыя сігналы. Пасля нараджэння яны пазнаюць гэтыя сігналы. Таксама яшчэ ненароджаныя дзеці ўжо вучаць гукавыя рытмы. Яшчэ ва ўлонні яны могуць чуць голас сваёй мамы. Таму размаўляць можна з яшчэ не народжанным дзіцём. Але не перастарайцеся з гэтым… Пасля нараджэння ў дзіцяці будзе дастаткова часу для практыкаванняў!