беларуская » эсперанта | 37 [трыццаць сем] | У дарозе

37 [tridek sep] Survoje

Ён едзе на матацыкле.	Li motorciklas.
Ён едзе на веласіпедзе.	Li biciklas.
Ён ідзе пехатой.	Li piediras.
Ён плыве на караблі.	Li ŝipas.
Ён плыве на лодцы.	Li boatas.
Ён плыве.	Li naĝas.
Тут небяспечна?	Ĉu estas danĝere ĉi-tie?
Ці небяспечна ехаць аўтастопам аднаму?	Ĉu estas danĝere sole petveturi?
Ці небяспечна гуляць ўначы?	Ĉu estas danĝere nokte promeni?
Мы заехалі не туды.	Ni vojeraris.
Мы на няправільным шляху.	Ni estas sur la malĝusta vojo.
Нам трэба паварочваць назад.	Ni devas retroiri.
Дзе тут можна прыпаркавацца?	Kie parkeblas ĉi-tie?
Ці ёсць тут стаянка?	Ĉu estas parkejo ĉi-tie?
На колькі часу тут можна прыпаркавацца?	Kiom longe parkeblas ĉi-tie?
Вы катаецеся на лыжах?	Ĉu vi skias?
Вы едзеце наверх на пад’ёмніку для лыжнікаў?	Ĉu vi suprenveturas per skilifto?
Ці можна тут узяць лыжы напракат?	Ĉu oni povas lupreni skiojn ĉi-tie?

Немаўляты - таленавітыя лінгвісты

Дзеці ведаюць шмат аб мовах яшчэ да таго, як пачынаюць размаўляць. Аб гэтым сведчаць розныя эксперыменты. Развіццё дзяцей даследуюць у спецыяльных ‘дзіцячых лабараторыях’ Там таксама даследуюць, як дзеці вучаць мовы. Немаўляты, відавочна, больш разумныя, чым мы лічылі. Ужо ва ўзросце 6 месяцаў у іх ёсць пэўныя моўныя здольнасці. Напрыклад, яны распазнаюць сваю родную мову. Французскія і нямецкія дзеці па-рознаму рэагіруюць на пэўныя тоны. Розныя ўзоры націску выклікаюць розныя ўзоры паводзінаў. Такім чынам, у немаўлят ёсць пачуццё націску ў роднай мове. Вельмі маленькія дзеці таксама могуць запамінаць некаторыя словы. Бацькі гуляюць вельмі важную ролю ў моўным развіцці дзяцей. Таму што адразу пасле нараджэння дзецям патрэбна узаемадзеянне. Яны жадаюць узаемадзейнічаць з мамай і татам. Але камунікацыя павінна суправаджацца станоўчымі эмоціямі. Бацькі не павінны адчуваць стрэс, калі яны размаўляюць са сваім дзіцём. Таксама дрэнна размаўляць з ім нерэгулярна. Стрэс або маўчанне могуць мець адмоўныя вынікі для немаўлят. Яны могуць дрэнна паўплываць на моўная развіццё дзіцяці. Але навучэнне для дзяцей пацынаецца ўжо ва ўлонне! Яшчэ да свайго нараджэння яны рэагіруюць на мову. Яны могуць дакладна ўспрымаць гукавыя сігналы. Пасля нараджэння яны пазнаюць гэтыя сігналы. Таксама яшчэ ненароджаныя дзеці ўжо вучаць гукавыя рытмы. Яшчэ ва ўлонні яны могуць чуць голас сваёй мамы. Таму размаўляць можна з яшчэ не народжанным дзіцём. Але не перастарайцеся з гэтым… Пасля нараджэння ў дзіцяці будзе дастаткова часу для практыкаванняў!